Milo-fueio(-à-fueio-de-fenoui-de-mar)
Achillea crithmifolia
Asteraceae Compositae
Noms en français : Achillée à feuilles de criste marine, Achillée couvre-sol.
Descripcioun :Aquéu milo-fueio que fai de gràndi coulounìo au sòu, trachis dins li mitan pulèu umide en ribo d'aigo e de camin. Se recounèis à si fueio peludo e grisoulasso, à si gràndi enflourejado blanco-jaunasso e sa forto óudour. Flouris d'ouro à la primo, e tardié à l'autouno après li pluio.
Usanço :Es uno planto que nous vèn di Balkan. Se counèis pas d'usanço particuliero emai l'estùdi di fueio mostre d'interessanto prouprieta contro li baterìo .
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
- Camin
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Éuropenco-Èst
Ref. sc. : Achillea crithmifolia Waldst. & Kit., 1802
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763